the best content

مهمترین وظیفه دولت پیش بینی اقتصاد است، اما با وجود احکام خلق الساعه، بخشنامه های متعدد، قیمت های تکلیفی و... این امکان وجود ندارد. گستردگی مشکلات صنعت فولاد کشور به حدی گسترده شده است که بحث قیمت گذاری و صادرات اجباری مانع از حضور محصولات فولادی در بورس کالا شده و می تواند عرضه و تقاضا را روشن کند و انگیزه تولید را افزایش دهد.

بازار داخلی محصولات فولادی در حالی نامتعادل و متلاطم شده است که ایران نهمین کشور بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان است. ظرفیت نصب شده تولید فولاد در ایران 45 میلیون تن و میزان تولید در سال 1402 معادل 31.1 میلیون تن است.

آمار منتشر شده تولید فولاد کشور نیز از رشد 5.5 درصدی خبر می دهد، اما نگاهی به تولید محصولات واسطه ای مانند صفحه گرم، ورق سرد، میلگرد و ورق روند نزولی تولید را نشان می دهد. بنابراین نرخ رشد تولید آهن اسفنجی کمتر از میانگین فولاد بوده و 130 هزار تن تولید صفحه داغ با وجود کمبود این محصول در حال کاهش است که نگران کننده است. همچنین بیشترین افت تولید در ورق سرد 2.8 درصد بوده و واردات آن 2.5 برابر شده است.

این در حالی است که احکام خلق الساعه و بخشنامه های مختلف صنعت فولاد را از رسیدن به اهداف خود باز می دارد. اکنون وضع عوارض صادراتی به صنعت فولاد کشور نیز فشار وارد می کند. بخشنامه وزارت امنیت مبنی بر کاهش عوارض گمرکی صادرات محصولات زنجیره ای فولادی در سال گذشته اجرایی نشده است و در واقع مشکل ناشی از کار وزارت اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی است. . به یک معنا قصد دارند از این صنعت برای کنترل نقدینگی و تورم استفاده کنند. علاوه بر این مشکل اصلی تولید در صنعت فولاد به نرخ ارز مربوط می شود. دولت از شرکت‌های فولادی می‌خواهد ارز صادراتی را با نصف نرخ معامله کنند و این نسبت به صنعت فولاد که مجبور است قطعات، مواد اولیه و سایر نیازمندی‌های تولید را با ارز آزاد تامین کند، بی انصافی است.

 ادامه این شرایط باعث کاهش تولید در شرکت های بزرگ فولادی می شود. علاوه بر این، ثبات سیاسی در دولت وجود ندارد و هر لحظه امکان صدور بخشنامه های جدید وجود دارد و تولید را تحت فشار قرار می دهد. کارشناسان همچنین معتقدند «با ادامه این قانون در سال 1403، شرکت فولاد مبارکه 20 هزار میلیارد تومان و فولاد خوزستان 11 هزار میلیارد از درآمد خود را از دست می دهد».

در بخش بازار صنعت فولاد، اعمال تعرفه‌های صادراتی، حضور ایران را در بازارهای سنتی آسیای جنوب شرقی این صنعت کاهش داده و بازارهای خلیج فارس را به دنبال تامین‌کنندگانی غیر از ایران سوق داده است. این فرصت به روسیه، ترکیه و چین داده شد تا بازارهای ایران را تسخیر کنند. چین در حال حاضر بسیاری از بازارهای فولاد را در اختیار گرفته است و امروز صادرکنندگان ایرانی تحت فشار زیادی به ویژه از نظر قیمت گذاری در این بازارها فعالیت می کنند.

علاوه بر این موارد، صنعت فولاد کشور با چالش تامین انرژی مواجه است، چرا که سال گذشته برق شرکت های فولادی به مدت 2 ماه متوقف شد و کمبود گاز صنعت فولاد را تهدید می کند، زیرا از سال 1400 تا امروز قیمت تمام شده است. گاز صنعت فولاد 11 برابر شده است. شرکت های فولادی همچنان با چالش های سختی در زمینه تامین گاز مواجه هستند. پیش از این شرکت‌های فولادی تنها در فصل زمستان با کمبود گاز مواجه بودند، اما از این پس در تابستان با کمبود گاز مواجه خواهند شد، زیرا تامین سوخت نیروگاه‌ها در اولویت قرار دارد. بدون شک در دسترس بودن انرژی امکان استفاده از ظرفیت نصب شده فعلی را فراهم می کند و در نتیجه آنچه جهش تولید نامیده می شود محقق خواهد شد.

مهمترین وظیفه دولت این است که اقتصاد را قابل پیش بینی کند. اما با وجود احکام خلق الساعه، بخشنامه های متعدد، قیمت های تکلیفی و... این امکان پذیر نیست. گستردگی مشکلات صنعت فولاد کشور به قدری گسترده شده است که بحث قیمت گذاری و صادرات اجباری مانع از حضور محصولات فولادی در بورس کالا شده است که می تواند عرضه و تقاضا را روشن کند و انگیزه تولید را افزایش دهد.

انتظار می رود با وجود ظرفیت های ایجاد شده برای تولید و اشتغال، اهداف صنعت فولاد در برنامه های راهبردی کشور، در تعیین عوارض صادراتی، قیمت گذاری اجباری و الزام صادرکننده باشد.