نقش دلالان در ارزانفروشی فلزات ایران
خرید فلزات از بورس کالا و صادرات ارزان تر از تولیدکنندگان اصلی آن فلزات، چالش های زیادی را برای صادرکنندگان اصلی ایران ایجاد کرده است.
یکی از نتایج جهش نرخ ارز افزایش تمایل به صادرات مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی است. زیرا برای تولیدکنندگان یا بازرگانان صادرات مواد اولیه به دلیل گران شدن ارز سود بیشتری نسبت به تولید محصولات دارد. این موضوع یکی از آسیب های جهش نرخ ارز بر تولید در کشور است.
بنابراین، پس از افزایش نرخ ارز در سال 1396، وزارت بهداشت صادرات فولاد و هر نوع فلز دیگری را به دلیل جمع آوری فلزات از بازار و صادرات آنها توسط برخی تجار و در نتیجه واحدهای تولیدی محدود کرد. از دسترسی به اولیه داخلی ممنوعه محروم شدند.
بر اساس این بخشنامه، تنها تولیدکنندگان مجاز به صادرات فولاد و فلزات کسانی هستند که نیاز داخلی را تامین کرده باشند و این موضوع منوط به انجام تعهدات تولیدکننده در بورس کالا است.
این بخشنامه در نهایت در تاریخ 23 اسفند 1397 با شکایت یکی از صادرکنندگان به دیوان عدالت اداری لغو شد. دیوان عدالت اداری این بخشنامه را مغایر با بند الف ماده 23 قانون آیین نامه اجرایی برنامه های توسعه دانست. از آن تاریخ به بعد تمامی افراد یا شرکت هایی که فولاد یا سایر فلزات را از بورس کالا خریداری می کردند، توانستند محصولات خریداری شده را صادر کنند.
چرا بازار صادراتی فلزات اساسی ما در حال از بین رفتن است؟
به گفته تولیدکنندگان بزرگ فولاد و فلز، این مشکل باعث ایجاد مشکلاتی در صادرات آنها شده است. به عنوان مثال، مدیر بازرگانی یکی از تولیدکنندگان اصلی مس در کشور مدعی است که با خرید مس از بورس کالا و فروش آن در ترکیه ارزانتر از ما، بازار صادراتی ما را از دست داده اند، همانطور که مشتری ما در ترکیه می گوید. که محصولات برند شما ارزان هستند. ما بیشتر از قیمت شما خریدیم.
در حالی که عرضه مس در بورس کالا با قیمتی کمتر از قیمت جهانی باید برای تولید داخلی استفاده می شد و به صورت خام و با قیمت کمتر به کشورهای دیگر صادر نمی شد.
اتفاق دیگری که در این بین می‌افتد این است که بسیاری از شرکت‌ها یا افرادی که فلزات را از بورس می‌خرند و صادر می‌کنند، از کارت بازرگانی اجاره‌ای استفاده می‌کنند و ارز خود را با تاخیر یا کمتر به کشور ارسال می‌کنند، بنابراین برخی کارشناسان معتقدند کشور بهتر است به صادرات به شرکت های بزرگ و تولید کننده اصلی آن است زیرا ارزش ها را بهتر و با قیمت مناسب به کشور باز می گرداند.